Povodom 3. juna, Svjetskog dana bicikla, udruženja iz zemalja Zapadnog Balkana koja se bave zagovaranjem unapređenja biciklističkog saobraćaja otvorenim pismom skreću pažnju na budućnost urbane mobilnosti u našim gradovima. Pismo je ragionalna inicijativa nekoliko udruženja zapadnog Balkana i usmjerena je svim domaćim i međunarodnim institucijama i organizacijama.
Aktuelna kriza izazvana epidemijom Covid-19 i preporuke za ograničenjem fizičkih kontakata značajno su promijenili načine kretanja građana. S obzirom na to da se saobraćaj privatnim automobilima naglo smanjio, a javni prevoz u regionu privremeno bio obustavljen, sve više ljudi opredjelilo se za bicikle i pješačenje.
Saobraćajni stručnjaci iz cijelog svijeta smatraju da je hitno potrebna nova preraspodjela prostora na gradskim saobraćajnicama, zasnovana na reciprocitetu učesnika u saobraćaju. Metropole zemalja poput Njemačke, Austrije, Belgije, Kolumbije, Španije i Mađarske prepoznale su taj problem i implementirale privremena rješenja.
Rješenja su jednostavna, kreativna i njihova realizacija nije vremenski ni finansijski zahtjevna, a podrazumijevaju više prostora i bolje uslove za kretanje pješaka i biciklista, kao i korisnika mikromobilnosti. Berlin i Budimpešta sedmicama unazad pretvaraju dijelove saobraćajnica u biciklističke trake. Beč je proširio svoje zone smirenog saobraćaja u unutar naselja. Brisel je širom centra grada uveo ograničenje brzine od 20km/h i dao apsolutnu prednost pješacima, a Milano najavljuje proširenje pješačkog i biciklističkog prostora na čak 35km staza i traka u narednim mjesecima.
Udruženja Zapadnog Balkana koja se bave pitanjima razvoja urbane mobilnosti i popularizacije biciklističkog saobraćaja pozivaju vlade Zapadnog Balkana, predstavnike međunarodnih organizacija i institucija, Stalni sekretarijat Transportne zajednice Zapadnog Balkana, EU delegacije, gradove i opštine te ostale aktere koje se bave razvojem saobraćaja:
- da što hitnije iniciraju aktivnosti koje bi imale za cilj planiranje i realizaciju mjera za unapređenje biciklističkog saobraćaja;
- da se stvori okvir u kojem bi se pristupilo multidisciplinarnom planiranju mjera i aktivnosti na popularizaciji biciklističkog saobraćaja;
- da zagovaraju veće učešće javnosti u procesima donošenja odluka o prostorno planskoj i strateškoj dokumentaciji;
- da se inicijative pokrenute na nivou Evropske unije na polju urbane mobilnosti transponuju i na prostor zapadnog Balkana;
- da se gradovi, opštine i kantoni obavežu da će permanentno raditi na unapređenju biciklističke i pješačke infrastrukture te promovisati biciklistički saobraćaj;
- da se bicikli i biciklistički saobraćaj ne posmatra kao smetnja ili aktivnost u trenucima dokolice, već ravnopravni način transporta sa ostalim vidovima, a koje će imati veliku ulogu u bliskoj budućnosti za unapređenje života u gradovima.
Mi, dole potpisana udruženja, pozivamo navedene institucije da što hitnije reaguju, ne samo tokom pandemije, već i u budućnosti. Stavljamo se na raspolaganje za razmjenu informacija, ideja i prijedloga kako da unaprijedimo biciklistički saobraćaj u gradovima, umanjimo opasnost od širenja virusa, smanjimo aerozagađenje, pozitivno utičemo na zdravlje ljudi i ekonomije.
Vi ste na potezu!
Generalna skupština Organizacije ujedinjenih nacija je u aprilu 2018. godine proglasila 3. jun Svjetskim danom bicikla. Rezolucija Svjetskog dana bicikla ističe ,,originalnost, dugovječnost i višenamjenost bicikla, koji je u upotrebi dva vijeka, a krase ga jednostavnost, pristupačnost, pouzdanost te predstavlja po životnu sredinu prihvatljiv vid prevoza’’.
Otvoreno pismo potpisuju udruženja i inicijative:
- Na točak (Skopje, Sjeverna Makedonija)
- Novosadska biciklistička inicijativa (Novi Sad, Srbija)
- Vozi Ulice (Šabac, Srbija)
- Ulice za bicikliste (Beograd, Srbjia)
- Giro di Sarajevo (Sarajevo, BiH)
- Biciklo.me (Podgorica, Crna Gora)
- Centar za životnu sredinu (Banja Luka, BiH)
- GO2 (Skhoder, Albanija)