Stanovnici naselja Mrtvica u opštini Lopare su na protestu protiv projekta izgradnje spalionice otpada u njihovom naselju jasno izrazili zabrinutost zbog prijetnje njihovom zdravlju i životnoj sredini. Protestu koji je održan u nedelju 17. oktobra pridružili se i stanovnici iz okolnih naselja i tako pokazali spremnost da se bore protiv ovog štetnog projekta.
Opština Lopare je prihvatila urbanističko-tehničke uslove za izradnju spalionice i dodijelila zemljište u naselju Mrtvica firmi Zanni BiH d.o.o. iz Lukavca. Podsjećamo, firma Zanni BiH d.o.o. je krajem 2019. godine započela pregovore sa opštinom Bosanski Petrovac o izgradnji spalionice na teritoriji ove opštine. Iako su odbornici isprva prihvatili ove planove, u februaru ove godine su ih morali odbaciti, zbog pritiska lokalnog stanovništva koje je tada odlučno izrazilo negodovanje povodom planova za izgradnju spalionice.
Takođe, Federalno ministarstvo okoliša i turizma je odbacilo studiju o uticaju na životnu sredinu za pomenutu spalionicu.
Iste godine, Zanni BiH d.o.o. bira novo mjesto za spalionicu istih karakteristika, ovaj put naselje Mrtvica, opština Lopare u sjevernoistočnom dijelu BiH.
Marina Kuburić iz Centra za životnu sredinu kazala je kako je apsurdno da se ovakav zagađivač planira u centru voćarstva, gdje ljudi žive od uzgoja šljiva, jagoda i drugih kultura. “Još veći apsurd je što se u opštini Lopare uopšte ne vrši redovan monitoring vazduha, vode, zemljišta, tako da ukoliko bi ova spalionica bila izgrađena, stanovnici ne bi imali informacije o koncentraciji štetnih supstanci u vazduhu koji udišu, vodi koju piju”, kazala je.
Izgradnja spalionice otpada sa sobom nosi velike rizike za stanovnike iz bliže okoline, ali i daljih naselja, jer čestice koje nastaju radom spalionica mogu da putuju i do 10 km. Radom spalionica nastaju karcinogene supstance, poput dioksina i furana, za koje u našoj državi ne postoje ovlaštene laboratorije koje mogu mjeriti njihove koncentracije. Osim ovih jedinjenja, emituju se i teški metali, oksidi sumpora i azota, te sitne čestice, koje izazivaju različita oboljenja respiratornog i kardiovaskularnog sistema, a posebno su ugrožena djeca i trudnice.
„Izgradnja spalionice otpada u selu Mrtvica je za nas mještane, kao i za širu okolinu nedopustiva. Narod iz okolnih sela i susjednih opština je “ustao na noge” i spremni smo na sve što treba da se uradi, da spriječimo izgradnju. Ako treba i svojim životima ćemo braniti da ne dođe do izgradnje. Na zemljištu prve klase, na plodnim oranicama, pored rijeke, u neposrednoj blizini kuća, u voćnjacima, pored pašnjaka, takvom postrojenju nije mjesto“, kazala je mještanka i učesnica protesta u Loparama.
Ona naglašava da su mještani zahtijevali od opštine Lopare da povuku sve odluke i dozvole koje su prethodno date firmi Zanni, koja se zvanično još nije oglasila, te se iskreno nadaju da će poslušati glas naroda.
Centar za životnu sredinu u potpunosti podržava mještane i traži odbacivanje ovih štetnih projekata, koji se i u evropskim zemljama napuštaju. Takođe, izražava nadu da će odbornici opštine Lopare povući podršku ovom projektu i stati na stranu svojih sugrađana, te da će prethodna procjena o uticaju na životnu sredinu biti odbačena od strane Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, jer samo takva odluka ima smisla.